Fact Check: ಭಾರತ ನೀಡುವ ಹಣದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣು ದೇವಸ್ಥಾನ ಕಟ್ಟಿತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಅಫ್ಘಾನ್ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಮುತ್ತಕಿ ಘೊಷಿಸಿದ್ದಾರಾ?

ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಅಮೀರ್ ಖಾನ್ ಮುತ್ತಕಿ ಅವರು ಆರು ದಿನಗಳ ಭೇಟಿಗಾಗಿ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 9 ರಂದು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿದರು, 2021 ರಲ್ಲಿ ತಾಲಿಬಾನ್ ಗುಂಪು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದ ನಂತರ ಹಿರಿಯ ತಾಲಿಬಾನ್ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ನೀಡಿದ ಮೊದಲ ಭೇಟಿ ಇದಾಗಿದೆ. ಅವರ ಭೇಟಿಯು ಕಾಬೂಲ್ ಮತ್ತು ನವದೆಹಲಿ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಹಣ ನೀಡಿದರೆ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದಾಗಿ ಮುತ್ತಕಿ ಘೋಷಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನಲಾದ ವೀಡಿಯೊ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡುತ್ತಿದೆ.

"ಮೋದಿ ಜಿ ಅವರು ನಮಗೆ ತಾಲಿಬಾನ್‌ಗೆ ಕೆಲವು ಡಾಲರ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರೆ, ಕಾಬೂಲ್, ಕಂದಹಾರ್ ಮತ್ತು ಹೆಲ್ಮಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಶಿವ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣು ದೇವಿಯ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ನಾನು ಅವರಿಗೆ ಹೇಳಿದ್ದೇನೆ, ಇದರಿಂದ ಭಾರತದ ಭಕ್ತರು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ನಾವು ಇಲ್ಲಿ 'ಜೈ ಶ್ರೀ ರಾಮ್' ಎಂದು ಜಪಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಮೋದಿ ನಮಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಪ್ರೀತಿ ನೀಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ನಾವು ಮೋದಿ ಜಿ ಅವರಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞರಾಗಿರುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಋಣಿಯಾಗಿದ್ದೇವೆ" ಎಂದು ಮುತಾಕಿ ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದು ಕೇಳಿಬಂದಿದೆ.

ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಫೇಸ್​ಬುಕ್ ಬಳಕೆದಾರರು, ‘‘ಭಾರತ ಸರಕಾರ ನೀಡುವ ಹಣದಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ ಶಿವ ವಿಷ್ಣು ದೇವಸ್ಥಾನ ಗಳನ್ನ ಕಟ್ಟಿತ್ತೇವೆ ಜೈ ಶ್ರೀರಾಮ್ ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನ ಕೂಗಿಸ್ತೀವಿ ಆಫ್ಘಾನ್ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ.ಅಮಿರ್ ಖಾನ್ ಮುತ್ತಕಿ’’ ಎಂದು ಬರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. (Archive)

Fact Check:

ವೈರಲ್ ಕ್ಲಿಪ್ ಅನ್ನು AI ಬಳಸಿ ಮ್ಯಾನಿಪ್ಯುಲೇಟ್ ಮಾಡಿರುವುದರಿಂದ ಈ ಹಕ್ಕು ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ನ್ಯೂಸ್‌ಮೀಟರ್ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ. ಮುತ್ತಕಿ ಅಂತಹ ಯಾವುದೇ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಲ್ಲ.

ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು

ಮುತ್ತಕಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ, ಅವರು ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಉರ್ದು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಉರ್ದು ಅಥವಾ ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಉಚ್ಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕೊರತೆಯಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ವೈರಲ್ ಕ್ಲಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ, ಅವರು ನಿರರ್ಗಳವಾಗಿ ಉರ್ದು ಮಾತನಾಡುವಂತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿದೆ, ಇದು ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಮ್ಯಾನಿಪ್ಯುಲೇಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ವೀಡಿಯೊದ ಮೂಲ

ವೀಡಿಯೊದ ಕೀಫ್ರೇಮ್‌ಗಳ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಾಟ ನಡೆಸಿದಾಗ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 12 ರಂದು ANI ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಮುತ್ತಕಿ ಅವರ 45 ನಿಮಿಷಗಳ ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಗೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ಯಿತು.

ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ, ಮುತ್ತಾಕಿ ಅವರು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಎಮಿರೇಟ್ ಆಫ್ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿದರು, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಮತೋಲಿತ ಸಂಬಂಧದ ಬಯಕೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗಿನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಅವರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವು ತನ್ನ ಗಡಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತೀಕಾರ ತೀರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಮಾತುಕತೆ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

ಮುತ್ತಾಕಿ ಅವರು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಭದ್ರತಾ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಮಾತನಾಡಿದರು, ದೇಶವು ಈಗ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕುರಿತು ಸರ್ಕಾರದ ನಿಲುವನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು, ಅವರು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಭಾರತದೊಂದಿಗಿನ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಅವರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು, ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಏರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಅವರು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ನೀಡುವ ಹಣದಲ್ಲಿ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಲಿಲ್ಲ.

ನಾವು ಕೀವರ್ಡ್ ಮೂಲಕ ಕೂಡ ಹುಡುಕಾಟವನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಮುತ್ತಕಿ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ವರದಿಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ.

AI-ಡಿಟೆಕ್ಟರ್ ವರದಿ ಏನು ಹೇಳುತ್ತದೆ?

ನಾವು ಡೀಪ್‌ಫೇಕ್-ಒ-ಮೀಟರ್ ಬಳಸಿ ಆಡಿಯೊವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾಗ ಅದರ ನಾಲ್ಕು ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ಗಳು AI- ರಚಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಫ್ಲ್ಯಾಗ್ ಮಾಡಿದ್ದು, ಕ್ರಮವಾಗಿ ಶೇಕಡಾ 99.5, ಶೇಕಡಾ 99.9, ಶೇಕಡಾ 99.9 ಮತ್ತು ಶೇಕಡಾ 100 ರಷ್ಟು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿವೆ ಎಂದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.

ಆದ್ದರಿಂದ, ನಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಅಮೀರ್ ಖಾನ್ ಮುತ್ತಕಿ ಅವರ ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ (AI) ಆಧಾರಿತ ಆಡಿಯೊವನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ ತಿರುಚಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಾವು ತೀರ್ಮಾನಿಸುತ್ತೇವೆ.