Fact Check: ಮಹಾ ಕುಂಭಮೇಳದ ಕೊನೆಯ ದಿನ ವಾಯುಪಡೆಯ ಜೆಟ್‌ಗಳು ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಹಾರಿವೆ? ಇಲ್ಲ, ವೈರಲ್ ಚಿತ್ರ ಹಳೆಯದು
ಈ ಹೇಳಿಕೆ ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ನ್ಯೂಸ್ ಮೀಟರ್ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ. ವೈರಲ್ ಆದ ಚಿತ್ರ 2019 ರಿಂದ ಅಂತರ್ಜಾಲದಲ್ಲಿದೆ. ಮಹಾ ಕುಂಭದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಾಯುಪಡೆಯ ವಾಯು ಪ್ರದರ್ಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಯಾವುದೇ ತ್ರಿಶೂಲ ರಚನೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿಲ್ಲ.
By Vinay Bhat Published on 3 March 2025 3:03 PM IST
Claim: ಪ್ರಯಾಗರಾಜ್ ನಲ್ಲಿ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಪ್ರಯುಕ್ತ ವಾಯುಪಡೆಯಿಂದ ತ್ರಿಶೂಲ ರಚನೆ.
Fact: ಈ ಹೇಳಿಕೆ ಸುಳ್ಳು. ವೈರಲ್ ಆಗಿರುವ ಈ ಚಿತ್ರವು ಕನಿಷ್ಠ 2019 ರಿಂದಲೂ ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿದೆ.
ಮಹಾ ಕುಂಭಮೇಳದ ಕೊನೆಯ ದಿನದಂದು, ಅಂದರೆ ಫೆಬ್ರವರಿ 26 ರಂದು ಪ್ರಯಾಗ್‌ರಾಜ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವೈಮಾನಿಕ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆಯ ಜೆಟ್‌ಗಳು ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಹಾರಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. 45 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನಡೆದ ಮಹಾ ಕುಂಭ ಮೇಳದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಈ ವೈಮಾನಿಕ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು.
ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಬಳಕೆದಾರರೊಬ್ಬರು ಫೆಬ್ರವರಿ 27, 2025 ರಂದು ಈ ಫೋಟೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡು, ‘‘ಪ್ರಯಾಗರಾಜ್ ನಲ್ಲಿ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಪ್ರಯುಕ್ತ ವಾಯುಪಡೆಯಿಂದ ತ್ರಿಶೂಲ ರಚನೆ. ಹರಹರ ಮಹಾದೇವ್’’ ಎಂದು ಬರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. (Archive)
Fact Check:
ಈ ಹೇಳಿಕೆ ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ನ್ಯೂಸ್ ಮೀಟರ್ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ. ವೈರಲ್ ಆದ ಚಿತ್ರ 2019 ರಿಂದ ಅಂತರ್ಜಾಲದಲ್ಲಿದೆ. ಮಹಾ ಕುಂಭದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಾಯುಪಡೆಯ ವಾಯು ಪ್ರದರ್ಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಯಾವುದೇ ತ್ರಿಶೂಲ ರಚನೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿಲ್ಲ.
ಗೂಗಲ್ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಇದೇ ಫೋಟೋವನ್ನು 2019 ಮತ್ತು 2020 ರಲ್ಲಿ ಎಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿರುವುದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. 2023 ರಲ್ಲಿ ಜೀ ನ್ಯೂಸ್ ವರದಿಯಲ್ಲಿಯೂ ನಾವು ಇದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ.
ಜನವರಿ 31, 2020 ರಂದು ಎಕ್ಸ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅದರ ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಹೀಗಿದೆ, "ವರ್ಷದ ಚಿತ್ರ !!! 3 ಸುಖೋಯ್ 30 ಎಂಕೆಐ ವಿಮಾನಗಳಿಂದ ಮಹಾದೇವ್ ಅವರ ತ್ರಿಶೂಲ್ ರಚನೆ!!! #ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆಗೆ ನಮಸ್ಕಾರ".
ಜನವರಿ 26, 2020 ರಂದು ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಎಕ್ಸ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಇದೇ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ, ವೈರಲ್ ಆಗಿರುವ ಚಿತ್ರವು KOEL ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಮೂಲ ಚಿತ್ರದಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು KOEL ನ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಪುಟದಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಬಹುದು.
ಚಿತ್ರದ ನಿಖರವಾದ ಮೂಲ ತಿಳಿಯದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಇದುವರೆಗಿನ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಫೋಟೋವನ್ನು 2019 ರಿಂದ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಖಚಿತವಾಗಿದೆ.
