Fact Check: ಅಮೆರಿಕ ಇರಾನ್‌ನ ಫೋರ್ಡೊವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿತು ಎಂದು ಹಳೆಯ ವೀಡಿಯೊ ವೈರಲ್
ಫೋರ್ಡೋ ಪರಮಾಣು ತಾಣದ ಮೇಲೆ ಅಮೆರಿಕದ ದಾಳಿ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಬೃಹತ್ ಸ್ಫೋಟದ ವೀಡಿಯೊ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿದೆ.
By Vinay Bhat
Claim:ಅಮೆರಿಕದ ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿಯ ನಂತರ ಇರಾನ್‌ನ ಫೋರ್ಡೋ ಪರಮಾಣು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸ್ಫೋಟ ಸಂಭವಿಸಿರುವುದನ್ನು ವೀಡಿಯೊ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
Fact:ಈ ಹೇಳಿಕೆ ಸುಳ್ಳು. ಜೂನ್ 22 ರಂದು ಫೋರ್ಡೋವ್ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿರುವುದಾಗಿ ಅಮೆರಿಕ ಹೇಳಿಕೊಂಡರೂ, ಈ ವೀಡಿಯೊ ಹಳೆಯದಾಗಿದೆ.
ಇಸ್ರೇಲ್-ಇರಾನ್ ಸಂಘರ್ಷ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಮಧ್ಯೆ, ಜೂನ್ 22 ರಂದು ಅಮೆರಿಕ ಸೇನೆಯು ಬಿ-2 ಸ್ಟೆಲ್ತ್ ಬಾಂಬರ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು, ಇರಾನಿನ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಪರಮಾಣು ತಾಣಗಳಾದ ಫೋರ್ಡೋ, ನಟಾಂಜ್ ಮತ್ತು ಇಸ್ಫಹಾನ್ ವಿರುದ್ಧ ಬೃಹತ್ ಬಂಕರ್-ಬಸ್ಟರ್ ಬಾಂಬ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಫೋರ್ಡೋ ಪರಮಾಣು ತಾಣದ ಮೇಲೆ ಅಮೆರಿಕದ ದಾಳಿ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಬೃಹತ್ ಸ್ಫೋಟದ ವೀಡಿಯೊ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿದೆ.
ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಬಳಕೆದಾರರೊಬ್ಬರು ಈ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡು, ‘‘ಅಮೆರಿಕ ಇರಾನ್‌ನ ಫೋರ್ಡೊವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿತು. ಈಗ ಒಂದು ದೃಶ್ಯ ಹೊರಬಿದ್ದಿದೆ. ಅಮೆರಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಟ್ರಂಪ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪೋಸ್ಟ್ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಫೋರ್ಡೊ ಮುಗಿದಿದೆ’’ ಎಂದು ಬರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. (Archive)
Fact Check:
ಈ ಹೇಳಿಕೆ ದಾರಿತಪ್ಪಿಸುವಂತಿದೆ ಎಂದು ನ್ಯೂಸ್‌ಮೀಟರ್ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ವೀಡಿಯೊ 2024 ರಲ್ಲಿ ಸಿರಿಯಾದ ಬಂದರು ನಗರವಾದ ಟಾರ್ಟಸ್ ಮೇಲೆ ಇಸ್ರೇಲಿ ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ವೀಡಿಯೊದ ಕೀಫ್ರೇಮ್‌ನ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಾಟವು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2024 ರಲ್ಲಿ X ಹ್ಯಾಂಡಲ್, ಮಿಡಲ್ ಈಸ್ಟ್ ಮಾನಿಟರ್ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ಅದೇ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ನಮಗೆ ತೋರಿಸಿದೆ. ಸಿರಿಯಾದ ಬಂದರು ನಗರವಾದ ಟಾರ್ಟಸ್ ಮೇಲೆ ಇಸ್ರೇಲಿ ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿಯನ್ನು ವೀಡಿಯೊ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪೋಸ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ.
ಸಿರಿಯನ್ ಬಂದರು ನಗರವಾದ ಟಾರ್ಟಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಜೋರಾದ ಸ್ಫೋಟಗಳು ಕೇಳಿಬಂದಿವೆ ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿ ಇದರಲ್ಲಿದೆ. ಬಶರ್ ಅಲ್-ಅಸ್ಸಾದ್ ಆಡಳಿತದ ಪತನದ ನಂತರ, ಇಸ್ರೇಲ್ ಸಿರಿಯಾದಾದ್ಯಂತ ನೂರಾರು ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿತು, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಿರಿಯನ್ ಪ್ರದೇಶದ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಆಕ್ರಮಿತ ಸಿರಿಯನ್ ಗೋಲನ್ ಹೈಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಇಸ್ರೇಲಿಗಳನ್ನು ನೆಲೆಸಲು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು ಎಂದು ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ಮತ್ತೊಂದು X ಹ್ಯಾಂಡಲ್, OSINT ಡಿಫೆಂಡರ್ ಕೂಡ ಅದೇ ದಿನಾಂಕದಂದು ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ, ಇಸ್ರೇಲಿ ಯುದ್ಧಸಾಮಗ್ರಿ ಡಿಪೋ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಟಾರ್ಟಸ್ ನಗರದ ಬಳಿ ವಾಯುವ್ಯ ಸಿರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಸ್ಫೋಟ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ಡಿಸೆಂಬರ್ 2024 ರಲ್ಲಿ NDTV, ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಡೆಕ್ಕನ್ ಹೆರಾಲ್ಡ್ ವರದಿ ಮಾಡಿದ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಸಹ ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಸಿರಿಯನ್ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ (SOHR) ವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಈ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಅಸ್ಸಾದ್ ಆಡಳಿತದ ಪತನದ ನಂತರ ಇಸ್ರೇಲ್ ಸಿರಿಯಾದಲ್ಲಿ ದಾಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಡಿಸೆಂಬರ್ 15 ರಂದು, ಅದು 2012 ರ ನಂತರ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ದಾಳಿಯನ್ನು ನಡೆಸಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆದ ವೀಡಿಯೊ, ಟಾರ್ಟಸ್ ನಗರದ ಬಳಿ ವಾಯುವ್ಯ ಸಿರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಇಸ್ರೇಲಿ ಬಾಂಬ್ ಸ್ಫೋಟಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ. ಸ್ಫೋಟವು ಎಷ್ಟು ಪ್ರಬಲವಾಗಿತ್ತೆಂದರೆ ಅದು ಭೂಕಂಪ ಸಂವೇದಕಗಳಲ್ಲಿ 3.1 ತೀವ್ರತೆಯಷ್ಟು ದಾಖಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಯುದ್ಧ ಮಾನಿಟರ್ ಮೂಲಗಳು ಬಹು ವರದಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿವೆ.
ಡಿಸೆಂಬರ್ 15, 2024 ರಂದು ಸಿರಿಯನ್ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 2012 ರಲ್ಲಿ ಇಸ್ರೇಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗಿನಿಂದ ಇಸ್ರೇಲಿ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಸಿರಿಯಾದ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ಅತ್ಯಂತ ತೀವ್ರವಾದ ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿವೆ. ಸತತ ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೋದಾಮುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾದ ನೆಲದಿಂದ ನೆಲಕ್ಕೆ ಚಿಮ್ಮುವ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳ ಸ್ಫೋಟದಿಂದಾಗಿ ಟಾರ್ಟಸ್‌ನಾದ್ಯಂತ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಸ್ಫೋಟಗಳು ಕೇಳಿಬಂದವು.
ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಎಲ್ಲ ಮಾಹಿತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಅಮೆರಿಕವು ಇರಾನ್‌ನ ಫೋರ್ಡೋ ಪರಮಾಣು ತಾಣದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿರುವ ವೀಡಿಯೊ ಹಳೆಯದು ಆಗಿದೆ.
