Fact Check: 2 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಶಂಖ ಊದುವುದರೊಂದಿಗೆ ಮಹಾ ಕುಂಭಮೇಳ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು? ಇಲ್ಲ, ಈ ವೀಡಿಯೊ 2023 ರದ್ದು
ಬಳಕೆದಾರರು ಮಹಾಕುಂಭದ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ 2 ನಿಮಿಷ 49 ಸೆಕೆಂಡುಗಳ ಕಾಲ ನಿಲ್ಲದೆ ಶಂಖವನ್ನು ಊದಿದರು ಎಂದು ಬರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
By Vinay Bhat Published on 19 Jan 2025 8:13 PM IST
Claim: 2 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಶಂಖ ಊದುವುದರೊಂದಿಗೆ ಮಹಾ ಕುಂಭಮೇಳ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.
Fact: ಹಕ್ಕು ಸುಳ್ಳು. 2023 ರಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ ಆರತಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಅವರು ಹಾಜರಾದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾದ ಈ ವೀಡಿಯೊ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದಿದೆ.
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಯಾಗ್‌ರಾಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನವರಿ 13 ರಿಂದ 45 ದಿನಗಳ ಮಹಾಕುಂಭ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಭಕ್ತರು ಸಂಗಮ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ನಡುವೆ ಶಂಖ ಊದುತ್ತಿರುವ ವೀಡಿಯೊ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡುತ್ತಿದೆ. ಈ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ, ಬಳಕೆದಾರರು ಮಹಾಕುಂಭದ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ 2 ನಿಮಿಷ 49 ಸೆಕೆಂಡುಗಳ ಕಾಲ ನಿಲ್ಲದೆ ಶಂಖವನ್ನು ಊದಿದರು ಎಂದು ಬರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಈ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡು, ‘‘ಆತ್ಮೀಯರೇ, ಇಂತಹ ಕುಂಭಮೇಳವನ್ನು ನೋಡುವುದು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟ, ಆದರೆ ಕುಂಭಮೇಳದ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ 2 ನಿಮಿಷ 49 ಸೆಕೆಂಡುಗಳ ಕಾಲ ಶಂಖ ಊದುವ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಾಚೀನ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಶಕ್ತಿ’’ ಎಂದು ಬರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
Fact Check:
ನ್ಯೂಸ್ ಮೀಟರ್ ಈ ಹಕ್ಕು ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. 2023 ರಲ್ಲಿ ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಗಂಗಾ ಆರತಿ ಸಮಾರಂಭದ ವೀಡಿಯೊ ಇದಾಗಿದೆ.
ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ, ನಾವು ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ‘ವಿಕೆ ನ್ಯೂಸ್' ಎಂಬ ವಾಟರ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಅನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ತುಣುಕಿನಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಯೋಗಿ ಆದಿತ್ಯನಾಥ್ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಇರುವುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.
ಈ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ನಾವು ಸಂಬಂಧಿತ ಕೀವರ್ಡ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಹುಡುಕಿದ್ದೇವೆ. ಆಗ ಫೆಬ್ರವರಿ 13, 2023 ರಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾದ ವಿಕೆ ನ್ಯೂಸ್‌ನ ಅಧಿಕೃತ ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ಚಾನೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಭಕ್ತರೊಬ್ಬರು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ವಾರಣಾಸಿಯ ಗಂಗಾ ಘಾಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಶಂಖವನ್ನು ಊದುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ವೀಡಿಯೊ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಚಾನೆಲ್ ಹೇಳಿದೆ.
ಹಾಗೆಯೆ ಫೆಬ್ರವರಿ 13, 2023 ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯ ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ಚಾನೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ 'ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ ಆರತಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು' ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ವಿಸ್ತೃತ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಲೈವ್-ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಮಾಡಿರುವುದನ್ನು ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. 17:50-ನಿಮಿಷಗಳ ಟೈಮ್‌ಸ್ಟ್ಯಾಂಪ್ ನಂತರ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಕ್ಲಿಪ್ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಇನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 13, 2023 ರಂದು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಟೈಮ್ಸ್ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಗಂಗಾ ಆರತಿ ಸುಮಾರು 6 ಗಂಟೆಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮುರ್ಮು ಮತ್ತು ಇತರ ವಿವಿಐಪಿಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಿ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಭೇಟಿಗಾಗಿ ವಿಶೇಷ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು, ಅವರ ನೌಕಾಪಡೆಯು ದಶಾಶ್ವಮೇಧ ಘಾಟ್‌ಗೆ ಆಗಮಿಸಿದೆ ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ, ಯುಪಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಮಹಾ ಕುಂಭಮೇಳದ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಶಂಖವನ್ನು ಊದುವುದನ್ನು ವೀಡಿಯೊ ತೋರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಾವು ತೀರ್ಮಾನಿಸುತ್ತೇವೆ. ಈ ಹಕ್ಕು ಸುಳ್ಳಾಗಿದೆ.
