Fact Check: ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿಗೆ ಪಿಒಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ಮನೆಗಳು ಧ್ವಂಸ? ಇಲ್ಲ, ಈ ವೀಡಿಯೊ 2019 ರದ್ದು
ಪಹಲ್ಗಾಮ್ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಗೆ ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯು ಪಿಒಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕರ ಮನೆಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುವ ವೀಡಿಯೊ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿದೆ.
By Vinay Bhat
Claim:ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿಗೆ ಪಿಒಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ಮನೆಗಳು ಧ್ವಂಸ.
Fact:ಹೇಳಿಕೆ ಸುಳ್ಳು. ಈ ವೀಡಿಯೊ 2019 ರದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಪಹಲ್ಗಾಮ್ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಘಟನೆಯ ನಂತರ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಕ್ರಮವನ್ನು ತೋರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಪಹಲ್ಗಾಮ್ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಗೆ ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯು ಪಿಒಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕರ ಮನೆಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುವ ವೀಡಿಯೊ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ 22, 2025 ರಂದು ಶ್ರೀನಗರದಿಂದ 100 ಕಿ.ಮೀ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿರುವ ಪಹಲ್ಗಾಮ್‌ನ ಬೈಸರನ್ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮಾರಕ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 26 ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದರು. ಈ ದಾಳಿಗೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತ ಆರೋಪಿಸಿದೆ.
ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಬಳಕೆದಾರರೊಬ್ಬರು ಏಪ್ರಿಲ್ 27, 2025 ರಂದು ಈ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡು, ‘‘ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧ ಆರಂಭಿಸಿದೆ?. ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿಗೆ ಪಿಒಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ಮನೆಗಳು ಧ್ವಂಸವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಜನರು ಸ್ವತಃ ವಿಡಿಯೋ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.’’ ಎಂದು ಬರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. (Archive)
Fact Check
ಈ ಹೇಳಿಕೆ ದಾರಿತಪ್ಪಿಸುವಂತಿದೆ ಎಂದು ನ್ಯೂಸ್‌ಮೀಟರ್ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ವೀಡಿಯೊ 2019 ರದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಪಹಲ್ಗಾಮ್ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಘಟನೆಯ ನಂತರ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಕ್ರಮವನ್ನು ಇದು ತೋರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಪಹಲ್ಗಾಮ್ ಘಟನೆಗೆ ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯು ಪಿಒಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಯಾವುದೇ ಸುದ್ದಿ ವರದಿಗಳು ಅಥವಾ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ನಮಗೆ ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ವಿರುದ್ಧ ಮಿಲಿಟರಿ ದಾಳಿಯ ಯಾವುದೇ ವರದಿಗಳು ಕೂಡ ನಮಗೆ ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ.
ವೀಡಿಯೊದ ಕೀಫ್ರೇಮ್‌ಗಳ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಾಟವನ್ನು ನಡೆಸಿದಾಗ, ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 24, 2019 ರಂದು X ನಲ್ಲಿ ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ವೀಡಿಯೊಗೆ "ವೀಡಿಯೊ #2: ನೀಲಂ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ದೃಶ್ಯ. #LoC #AJK" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಮತ್ತೊಂದು ಪೋಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ, ಬಳಕೆದಾರರು ಹೀಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ: ‘‘ಬ್ರೇಕಿಂಗ್: ಎಲ್‌ಒಸಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸೇನೆಗಳ ನಡುವೆ ಈಗ ಭಾರೀ ಘರ್ಷಣೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ನೀಲಂ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಶೆಲ್ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕಡೆಯ ಇಬ್ಬರು (ಒಬ್ಬ ತಂದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಗ) ನಾಗರಿಕರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ. #ಎಲ್‌ಒಸಿ’’.
ಈ ಪೋಸ್ಟ್ನ ಮೂರನೇ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ, ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಅದೇ ಗುಲಾಬಿ ಬಣ್ಣದ ಮನೆಯ ಮುಂದೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮಾತನಾಡುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.
"ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯು ಪಿಒಕೆಯಲ್ಲಿನ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಶಿಬಿರಗಳ ಮೇಲೆ ಫಿರಂಗಿ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದೆ; 4 ಲಾಂಚ್ ಪ್ಯಾಡ್‌ಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 20, 2019 ರಂದು ಪ್ರಕಟವಾದ ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ವರದಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ.
ಅದೇ ದಿನ ಪ್ರಕಟವಾದ "ಪಿಒಕೆಯಲ್ಲಿ 3 ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಶಿಬಿರಗಳು ನಾಶ, 6-10 ಪಾಕ್ ಸೈನಿಕರ ಹತ್ಯೆ: ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಎನ್‌ಡಿಟಿವಿ ವರದಿ ಕೂಡ ಸಿಕ್ಕಿದೆ.
ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಆಕ್ರಮಿತ ಕಾಶ್ಮೀರದೊಳಗೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಶಿಬಿರಗಳ ಮೇಲೆ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 20, 2019 ರಂದು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿತು ಎಂದು ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಮೂರು ಶಿಬಿರಗಳು ನಾಶವಾದವು ಮತ್ತು ಆರರಿಂದ ಹತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ಸೈನಿಕರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು ಎಂದು ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಬಿಪಿನ್ ರಾವತ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
"ಕುಪ್ವಾರಾದ ತಂಗ್ಧರ್ ವಲಯದ ಎದುರಿನ ನೀಲಂ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿರುವ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಉಡಾವಣಾ ಪ್ಯಾಡ್‌ಗಳು ಫಿರಂಗಿ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ ನಾಶವಾದವು ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ. ಭಾರತೀಯ ಭೂಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಭಯೋತ್ಪಾದಕರನ್ನು ತಳ್ಳಲು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸೇನೆ ನೀಡಿದ ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ ಫಿರಂಗಿ ದಾಳಿ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ, ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊ ಪಹಲ್ಗಾಮ್ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಯ ನಂತರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಮೇಲೆ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಈ ವೀಡಿಯೊ ಕನಿಷ್ಠ 24 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2019 ರಿಂದ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ನಾವು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.
